پرسش:  اقسام وحى به پیامبران را بیان کنید  

پاسخ: ارتباط خدا با پیامبرانش به گونه هاى مختلفى رخ داده است که قرآن به صراحت آنها را بازگو کرده است:

(وَ مَا کَانَ لِبَشَر أَن یُکَلِّمَهُ اللَّهُ إِلاَّ وَحْیًا أَوْ مِن وَرَآىِ حِجَاب أَوْ یُرْسِلَ رَسُولاً فَیُوحِىَ بِإِذْنِهِى مَا یَشَآءُ إِنَّهُو عَلِىٌّ حَکِیمٌ) هیچ بشرى را نرسد که خدا با او تکلم کند، جز از طریق وحى، یا از پشت پرده، یا فرشته اى را مى فرستد تا به فرمان امر آن چه را بخواهد به او وحى کند. همانا که خدا بلند پایه و حکیم است.

    در این آیه به سه نوع وحى الهى به پیامبران اشاره شده است:

(دراین قسمت فقط به نوع اول می پردازیم وبقیه در نوبتی دیگر)

    نوع اول: وحى مستقیم

    وحى در این نوع، بدون واسطه جبرئیل و یا چیز دیگر و به صورت پنهانى و سریع به پیامبر القا مى شده است. کیفیت این نوع ارتباط بر ما پوشیده است; ولى از گزارش هایى که در روایات و تاریخ نقل شده، بر مى آید که تلقى و دریافت وحى در این نوع ارتباط، دشوارتر بوده و آمادگى بیشترى لازم داشته است.

    «پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) هنگام نزول وحى مستقیم، بر خود احساس سنگینى مى کرد و از شدت سنگینى که بر او وارد مى شد، بدنش داغ مى شد و از پیشانى مبارک، عرق سرازیر مى گشت. اگر بر شترى سوار بود، کمر حیوان خم مى شد و به نزدیک زمین مى رسید. عبادة بن صامت مى گوید: هنگام نزول وحى گونه هاى پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) در هم کشیده مى شد و رنگ او تغییر مى کرد. در آن حال سر خود را فرو مى افکند و صحابه نیز چنین مى کردند.»

    برخى از دانشمندان، وحى در خواب را جزء وحى مستقیم شمرده اند; ولى باید توجه داشت که هیچ یک از آیات قرآن در خواب بر پیامبر نازل نشده است.

    درباره این که چه تعداد از آیات قرآن به صورت مستقیم بر پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) نازل شده، در بین کارشناسان علوم قرآنى اختلاف نظر وجود دارد. برخى نزول بیشتر آیات قرآن را از طریق مستقیم دانسته اند، و برخى نزول هیچ یک از آیات را به صورت مستقیم ندانسته اند.

ادامه دارد....